Gần đây, nhu cầu về thanh khoản trên thị trường tăng cao đã thúc đẩy khối lượng giao dịch cho vay chứng khoán trên các nền tảng môi giới ghi nhận sự gia tăng rõ rệt. Một số công ty chứng khoán đã công bố dữ liệu cập nhật cho thấy lãi suất cho vay đối với một số cổ phiếu được ưa chuộng đã vượt mốc 4%, thu hút sự quan tâm lớn từ các nhà đầu tư dài hạn. Đối với các cổ đông không có nhu cầu rút vốn và chưa có kế hoạch bán ra trong thời gian gần, hoạt động cho vay chứng khoán ngày càng trở thành nguồn thu nhập bổ sung ổn định. Cho vay chứng khoán giúp nhà đầu tư gia tăng lợi nhuận trên phần cổ phiếu nhàn rỗi mà không cần bán tài sản đang nắm giữ.
Bản chất của cho vay chứng khoán rất đơn giản: nhà đầu tư ủy quyền cho vay số cổ phiếu của mình thông qua một công ty môi giới cho các đối tượng cần vay—thường là các nhà đầu cơ bán khống hoặc các tổ chức kinh doanh chênh lệch giá. Bên vay phải trả lãi cho bên cho vay theo lãi suất đã thỏa thuận. Trong thời gian cho vay, chủ sở hữu vẫn nắm giữ quyền sở hữu cổ phiếu, còn bên vay tạm thời có quyền sử dụng số cổ phiếu đó.
Ví dụ, giả sử một nhà đầu tư sở hữu 2.000 cổ phiếu blue-chip có giá đóng cửa 75 CNY/cổ phiếu, với lãi suất cho vay hằng năm do công ty môi giới niêm yết là 3,8%. Nếu nhà đầu tư cho vay số cổ phiếu này trong 30 ngày, công thức tính lợi nhuận như sau: Thu Nhập Cho Vay = Số Cổ Phiếu Cho Vay × Giá Đóng Cửa Hằng Ngày × Lãi Suất Cho Vay Năm ÷ 365 × Số Ngày Cho Vay.
Lấy số liệu để tính: 2.000 × 75 × 3,8% ÷ 365 × 30 ≈ 468 CNY.
Sau khi khấu trừ phí dịch vụ cho công ty môi giới khoảng 20%, bạn nhận về thu nhập thực tế khoảng 374 CNY.
Dù vậy, cho vay chứng khoán tiềm ẩn một số rủi ro nhất định. Đầu tiên, biến động giá cổ phiếu trong thời gian cho vay vẫn tác động trực tiếp tới giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư. Nếu giá cổ phiếu giảm sâu khi đang được cho vay, bạn vẫn nhận được khoản lãi nhưng giá trị danh mục có thể sụt giảm nhiều hơn số lãi thu được. Thứ hai, trong thời gian cổ phiếu cho vay, nhà đầu tư không được quyền biểu quyết và không có quyền tham dự đại hội cổ đông. Nếu cổ phiếu phát sinh quyền nhận cổ tức hoặc cổ phiếu thưởng trong thời gian cho vay, công ty môi giới sẽ thanh toán khoản tương đương để bù đắp cho bạn; tuy nhiên, quá trình xử lý có thể bị chậm trễ.
Đối với những nhà đầu tư mới, khi cân nhắc tham gia cho vay chứng khoán, nên lưu ý:
Tóm lại, cho vay chứng khoán là công cụ tạo thu nhập thụ động phù hợp với nhà đầu tư theo chiến lược dài hạn hoặc “mua và nắm giữ”. Nếu kiểm soát rủi ro tốt, bạn hoàn toàn có thể tận dụng cổ phiếu nhàn rỗi để nhận thêm lãi suất, như một giải pháp đầu tư bổ sung an toàn và hiệu quả.