Giá trị xác định trong các vụ án tiền ảo

Trong những năm gần đây, số lượng vụ án hình sự liên quan đến tiền ảo đã tăng đáng kể. Ngoài những vụ án phức tạp thường gặp như rửa tiền, lừa đảo, đa cấp, tội phạm liên quan đến tiền ảo giữa các cá nhân cũng ngày càng gia tăng. Những trường hợp này cung cấp những tham khảo hữu ích cho việc xử lý các vụ án hình sự liên quan.

Bài viết này sẽ thông qua một vụ án lừa đảo do tranh chấp đầu tư cá nhân gây ra, khám phá cách xác định giá trị của tiền ảo trong các vụ án hình sự liên quan đến tiền ảo.

Tóm tắt vụ án

Từ tháng 6 đến tháng 7 năm 2018, Trịnh nào đó đã lừa đảo Vương nào đó 32 cái Tiền ảo Bitcoin và hơn 1000 cái Tiền ảo Ethereum với lý do hỗ trợ đầu tư vào dự án blockchain. Trịnh nào đó đã bán số Tiền ảo Bitcoin thu được, thu lợi hơn 1,64 triệu nhân dân tệ. Sau khi vụ án xảy ra, Trịnh nào đó đã tự nguyện ra đầu thú.

Tòa án xét xử cho rằng, Trịnh nào đó với mục đích chiếm đoạt bất hợp pháp, đã bịa đặt sự thật để lừa đảo tài sản của người khác, số tiền đặc biệt lớn, cấu thành tội lừa đảo. Cuối cùng, Trịnh nào đó bị tuyên án mười năm tù giam và phạt tiền hai mươi vạn.

Pháp lý về định giá tiền ảo

Trong các vụ án liên quan đến tiền ảo, việc xác định số tiền liên quan luôn là vấn đề then chốt. Trong thực tế có nhiều phương pháp, chẳng hạn như giá mua của nạn nhân, giá bán của nghi phạm, giá thị trường hoặc giá đánh giá của bên thứ ba.

Tuy nhiên, trong vụ án này, tòa án đã chỉ rõ: "Vấn đề giá trị của tiền ảo bị ảnh hưởng bởi luật pháp và quy định của nhà nước cũng như chính sách quản lý ngành, không nên được xác định một cách trực tiếp trong từng trường hợp cụ thể." Cuối cùng, tòa án đã lấy số tiền thu được từ việc bán hàng của bị cáo Trịnh nào đó là hơn 1 triệu 640 nghìn nhân dân tệ làm số tiền liên quan đến vụ án.

Tiêu chí phán quyết này phản ánh thái độ thận trọng trong thực tiễn tư pháp hiện nay. Vào tháng 9 năm 2021, nhiều bộ ngành đã phối hợp phát hành tài liệu quản lý xác định các hoạt động kinh doanh liên quan đến tiền ảo là "hoạt động tài chính bất hợp pháp", bao gồm cả việc cung cấp dịch vụ định giá.

Tranh chấp trong thực tiễn tư pháp

Có nhiều quan điểm khác nhau về việc liệu các cơ quan tư pháp có thể định giá các tiền ảo liên quan đến vụ án hay không:

1. Các bên ủng hộ cho rằng, việc xác định giá của cơ quan tư pháp thuộc về hoạt động tư pháp, không thuộc phạm vi bị cấm.

2. Phía đối lập cho rằng, các chính sách quản lý không miễn trừ cho hoạt động tư pháp, hành vi định giá của cơ quan tư pháp vẫn có thể vi phạm các quy định của chính sách.

Giải pháp

Để giải quyết tình huống này, cơ quan tư pháp có thể áp dụng các chiến lược sau:

1. Về nguyên tắc, không chủ động xác định giá trị của tiền ảo liên quan.

2. Ưu tiên xem xét sử dụng số tiền thu hồi được để xác định số tiền liên quan đến vụ án.

3. Nếu không có số tiền tiêu thụ bất hợp pháp, có thể lần lượt xem xét giá mua, số tiền thu hồi hoặc kết quả giám định tư pháp.

4. Chỉ xem xét định giá tiền ảo khi không thể xác định số tiền liên quan bằng cách khác và số tiền đó có vai trò quyết định trong việc kết án và tuyên án.

Kết luận

Tiền ảo đem lại những thách thức chưa từng có cho pháp luật. Khó khăn này chủ yếu xuất phát từ sự hạn chế trong nhận thức của các nhà quản lý về tiền ảo, nỗ lực kiểm soát toàn diện tiền ảo bằng các văn bản quy định đơn giản. Tuy nhiên, điều này không chỉ khó đạt được hiệu quả như mong đợi mà còn gây ra nhiều rắc rối cho hoạt động thực thi pháp luật và tư pháp.

Để giải quyết triệt để vấn đề này, cần sửa đổi các chính sách quản lý hiện có để thích ứng tốt hơn với những thách thức mới do tiền ảo mang lại.